"Toen ik hoogleraar werd, ging mijn toespraak over longen én over bomen. Dat had een diepgewortelde reden. Ik heb voor beide een oneindige fascinatie. Ik durf zelfs te stellen:
als ik geen longarts was geworden dan zou ik nu boomchirurg zijn.
Boomkweker
De biologie heeft mij van kinds af aan geboeid. Ik was graag buiten en had daar alle gelegenheid toe. Mijn vader was namelijk rozen- en boomkweker. Onze kwekerij die net buiten het dorp lag, bood alle speelmogelijkheden die een kind zich wensen kan. Tussen de bomen speelden we verstoppertje en we bouwden hutten op het braakliggende terrein. Tegelijkertijd hielp ik ook graag bij werkzaamheden op het bedrijf. Toen de tijd van studiekeuze zich aandiende, wilde ik eerst biologie gaan studeren. Tijdens de zomervakantie voor de start begon ik echter aan die keuze te twijfelen. Vooral omdat met name het functioneren van het menselijk lichaam mij boeide. Het werd toen toch geneeskunde.
Longarts
Daar heb ik nooit spijt van gehad. Tot op de dag van vandaag vind ik het arts-zijn geweldig. Ook de specialisatie voor longarts vind ik prachtig, en dan met name superspecialisatie in de interstitiële longziekten. Deze groep van zeldzame ziekten is voor mij een onophoudelijke puzzel. Bij elke patiënt uiten de klachten zich net weer iets anders of verschillen de beelden op de scan net van de gekende patronen. Bij elke patiënt moet er dus maatwerk geleverd worden wat betreft diagnose, medicatie en begeleiding. Dat precieze uitzoeken tot in detail, dat hoort bij mij. Daar krijg ik energie van. Tegelijkertijd komt het de patiënt en de zorg voor zijn ziekte ten goede. Ik probeer elke patiënt de meest optimale zorg te bieden die er op dit moment bestaat.
Biobank
Naast patiëntenzorg besteed ik veel tijd aan wetenschappelijk onderzoek. Gedegen wetenschap onderzoek doen bij een zeldzame ziekte als longfibrose is een uitdaging. Voorwaarde is dat er zo veel mogelijk informatie van een zo groot mogelijke groep patiënten met dezelfde ziekte beschikbaar is. Gelukkig is dat in ons expertisecentrum in het St. Antonius Ziekenhuis te Nieuwegein het geval. De biobank van ons ziekenhuis (een soort grote vriezer waar patiëntenmateriaal ligt opgeslagen) is de grootste van heel Europa. Dat is iets waar ik stiekem best trots op ben. Maar vooral ook dankbaar: zoveel patiënten die ons hun vertrouwen schenken, en een buisje bloed of ander materiaal afstaan. Dat vertrouwen is bij ons in goede handen. Samen met mijn team van onderzoekers zoek ik onophoudelijk naar de oorzaak van de ziekte en het mechanisme waardoor deze alsmaar voortschrijdt. Ook de zoektocht naar betere medicatie en sinds kort ook de kwaliteit van leven bij longfibrose zijn onderwerpen waar we samen veel energie en tijd in steken.
Onderzoekende geest
Die onderzoekende geest heb ik overigens niet van een vreemde. In mijn kinderjaren heb ik vaak meegemaakt dat een klant met een enkel takje of blaadje naar de kwekerij kwam. Mijn vader mocht dan uitzoeken wat de naam van de bijbehorende boom of plant was. De bestudering van de vorm van het blad en de nerven wezen hem de weg. In mijn werk als longarts doe ik in feite niet anders: ik bestudeer de bladeren, in mijn geval de longblaasjes van de patiënt. De appel valt niet ver van de boom.
Vrije tijd
Het beroep van longarts en hoogleraar houdt zich niet aan kantoortijden. Menig uurtje vrije tijd besteed ik daaraan. Toch blijft er wel tijd over voor andere dingen. Ik loop bijvoorbeeld graag hard. Op die manier kan ik mijn hoofd helemaal leeg maken. Dat lukt me ook tijdens het werken in de tuin. Het seizoen van snoeien is nu weer voorbij. Een paar weken geleden klom ik regelmatig in een boom. Eerst kijken naar de vorm van de boom en welke takken weggezaagd moeten worden zodat ie optimaal verder kan groeien. En daarna aan de slag met zaag en snoeischaar. Dan denk ik wel eens: boomchirurg is ook een fantastisch beroep!"
Prof.dr. J.C. (Jan) Grutters
